Vooral interne redenen belemmeren groei uit innovatie
Organisaties vernieuwen en verbeteren zichzelf continu om aansluiting te blijven vinden in een veranderende markt of juist om de concurrentie voor te blijven. De term ‘Innovatie’ wordt daarbij het meest gebruikt. Veel bedrijven ervaren echter structurele problemen als het gaat om innoveren. Uit een onderzoek over de afgelopen 50 jaar bleek dat bij 500 beursgenoteerde bedrijven groei uit innovatie voor 87% om interne redenen in de weg zit. De vier belangrijkste redenen:
- Organisaties zitten gevangen in hun eigen succes. Denk aan energiemaatschappijen die onvoldoende in staat zijn om te vergroenen omdat zij juist veel geld verdienen met het leveren van grijze stroom en gas. Of bijvoorbeeld Kodak dat haar eigen onderspit delfde. Een medewerker van Kodak vond de digitale fotografie uit. Maar helaas (voor Kodak) zag het management geen brood in digitalisering omdat de verwachte marges aanzienlijk lager zouden zijn dan de winsten die zij maakten op de ‘ouderwetse’ fotorolletjes.
- Bedrijven zijn organisatorisch onvoldoende in staat om te innoveren omdat processen niet goed genoeg op elkaar worden afgestemd. Op deze manier bereikt de behoefte van de klant nooit de afdelingen die (vaak technisch) verantwoordelijk zijn voor innovatie. Samenwerking tussen de afdelingen onderling is dus een groot probleem.
- Binnen de organisatie ontbreekt het aan vaardigheden om strategie uit te voeren. Op management niveau is er vaak een gebrek aan de benodigde expertise op het gebied van innovatie of de expertise om beslissingen te implementeren. Bij innovatie komt namelijk veel meer kijken dan alleen een goed idee. Het is een complex proces is, dat hoge risico’s en kosten met zich mee kan brengen en daarom goed moet worden gemanaged.
- Bedrijven innoveren te weinig vanuit hun kernactiviteiten en zien innoveren als iets ‘ver weg’. Hierdoor worden kansen in de huidige markt of bij bestaande doelgroepen gemist. Innoveren is niets meer dan het proces van het creëren van waarde uit ideeën. Dit betekent dat innovaties niet per se nieuw hoeven te zijn voor de wereld, maar binnen de organisatie wel als innovatie kan worden gedefinieerd. Dit maakt de term innovatie meer tastbaar en dichter bij huis.
De grote vraag is nu: Hoe ontsnap je aan deze interne strubbelingen en transformeer je naar een meer innovatieve organisatie? Vanwege de complexiteit en de risico’s van innoveren is er gelukkig ook veel onderzoek gedaan naar de belangrijkste kenmerken van goed presterende innovatieve organisaties. Blue Natives heeft deze onderzoeken uitgebreid bestudeerd en samengevat. Dit zijn de vijf kenmerken van innovatieve organisaties die ook uw innovatiekracht kunnen vergroten:
Een heldere visie op innovatie
Innovatieve organisaties hebben een goed antwoord op de vragen: Hoe innovatief wil de organisatie worden, waarom en in welke richting? Een heldere visie brengt logica in alle stappen die volgen uit de strategie, hebben invloed op het type leiderschap en de gewenste cultuur en verdere inrichting van de organisatie. Maar het hebben van een innovatieve visie alleen is niet voldoende. Het is slim om deze visie te delen met iedereen die helpt met het geven van richting en diegene die binnen en buiten de organisatie een rol hebben in het innovatieproces.
Tip: Vertaal je visie naar een aantal concrete leidende principes.
Een duidelijke strategie
Het hebben van een duidelijke innovatiestrategie geeft richting aan de organisatie, aan de individuele projecten en aan de keuze van je projectenportfolio. Daarbij staat de innovatiestrategie niet op zichzelf maar levert deze een bijdrage aan de overall strategie van de onderneming. Het kan daarmee een routekaart naar verandering zijn.
Er zijn veel verschillende modellen die het innovatieproces ‘van idee tot uitrol’ op lineaire wijze laten zien. Zoals bijvoorbeeld de design sprint methodiek. Dit maakt het proces inzichtelijk. Het is daarbij belangrijk om te weten, dat het bij innovatie om een iteratief en niet om een lineair proces gaat. Het is essentieel om te blijven leren van de stappen die genomen worden. Na elke stap kan worden gekozen om, na het ontvangen van feedback, een stap terug te doen om zo de innovatie verder te verbeteren.
Consumenten snel in het innovatietraject betrekken helpt om een betere inschatting te kunnen maken of een product kans van slagen heeft en om nog aanpassingen te kunnen doen voordat een innovatie wordt gelanceerd. Belangrijk hierbij is om per innovatie te bepalen welke groep er nodig is én om niet altijd van dezelfde meningen gebruik te maken. De kans van groepsdenken en daling van een kritische blik is dan aanwezig.
Tip: Mocht het duidelijk worden dat een idee niet werkt; stop dan op tijd! Het geld ben je toch al kwijt! (Sunk cost fallacy). Te vaak ontwikkelen bedrijven door op een slecht idee ‘omdat er al zoveel geld naartoe is gegaan’. Dit leidt nagenoeg nooit tot succes
Een innovatieve cultuur
Innovatieve organisaties besteden relatief veel tijd aan het promoten van creativiteit en het continue leren. Ze creëren daarbij een klimaat waar sprake is van betrokkenheid en enthousiasme, waar mensen worden uitgedaagd om risico’s te durven nemen binnen een veilig kader waar onafhankelijk denken wordt gestimuleerd. De onderlinge communicatie binnen een innovatieve organisatie is open en direct. Om te groeien in innovatie zijn conflicten ook soms nodig. Vooral in multidisciplinaire teams is er vaak sprake van verschillende invalshoeken en daarmee verschillende meningen. Er is dan discussie nodig om zaken aan te scherpen.
Innovatieve medewerkers tonen gedrag waarin men bereid is om producten of diensten te stoppen en te vervangen voor betere. Gedrag waarbij medewerkers hardnekkig proberen om blokkades te overwinnen en inventief te zijn als budgetten beperkt zijn. Succesvolle innovatie vraagt om verandering van routines in organisaties, gedurende het hele proces. Om deze verandering te laten slagen is het essentieel om weerstand tegen verandering te vermijden of te reduceren. Of nog beter; zorg dat de veranderbereidheid van de medewerkers wordt vergroot.
Tip: Duurzaam veranderen vraagt aandacht! Denk na over welk gedrag je graag wilt zien en tot welk resultaat dit moet leiden. Bepaal vervolgens aan de hand van het Dinamo model de interventies die nodig zijn op het willen, moeten en kunnen veranderen.
Een passende organisatie
De manier waarop de organisatie is ingericht is sterk bepalend voor het succes van innovaties. Wel kan de inrichting sterk afhangen van het type organisatie. Ga dus niet met elke hype mee! Het merendeel van succesvolle innovaties komt tot stand door het inrichten van zelfsturende projectteams. Maar dit hoeft niet voor elke organisatie de heilige graal te zijn. Wat in ieder geval belangrijk is, is dat teams de tijd en ruimte krijgen om zich in te zetten voor het project. Het blijft daarbij belangrijk om een goede balans te behouden tussen de tijd die besteed wordt aan innovatie en de tijd die besteed wordt aan het reguliere werk.
Tip: Niet voor alles wat nieuw is hoeft een multidisciplinair team aan de slag. Kijk per innovatie of en wie uit een team nodig is. Breng focus aan en beperk het aantal innovaties. Vermijd kleine procesverbeteringen ondertussen niet.
Innovatief leiderschap
Onderzoek heeft aangetoond, dat het succes van innovatie vooral afhangt van de interne kant van innovatie: Sociale innovatie. Hierin speelt leiderschap een essentiële rol. Innovatieve leiders richten zich op het managen van de interne verandersnelheden, identificeren en ondersteunen nieuwe ideeën, maken optimaal gebruik van de talenten en competenties van de medewerkers en zijn niet bang om een deel van hun macht af te staan aan de eindgebruiker. Dit type managers zijn de aanjager naar een meer innovatieve cultuur.
Tip: Bepaal aan de hand van de vier elementen van sociale innovatie hoe hoog de eigen organisatie op dit moment scoort. Benoem vervolgens acties om de scores te verbeteren.
De vijf benoemde kenmerken kunnen niet los van elkaar worden gezien, maar vormen een eenheid. Natuurlijk kost het tijd om deze vijf kenmerken van innovatieve organisaties perfect te hebben ingeregeld. Maar in kleine stapjes en met de bovengenoemde tips is al veel te bereiken. Meer weten over het transformeren naar een meer innovatieve organisatie? Neem gerust contact op. Dan praten we erover door.
Bart van Dorp
Bart@bluenatives.nl
06 52 305 288
Brown, T (2008). Design Thinking. harvard business review June 2008. Blz 1-9.
https://readings.design/PDF/Tim%20Brown,%20Design%20Thinking.pdf
Cooper,R. en Friis Sommer, A. (2016). The Agile–Stage-Gate Hybrid Model: A Promising New Approach and a New Research Opportunity. Journal of Product Innovation Management. September 2016
Dhondt, S. Broekman, C. van der Torr, W. Wiezer, N. (2013). Co-creatie van organisaties met consumenten. M&O nummer 5. 107-123
Elving, W. en Boonstra, J. (2009) Veranderkunst – Een inleiding.
https://www.jaapboonstra.nl/wp-content/uploads/2013/01/Veranderkunst-Inleiding3.pdf
Damanpour, F. (1991) Organizational Innovation: A Meta-Analysis of Effects of Determinants and Moderators. Academy of management Journal, 34, 555-590.
Ernst, H. (2002). Success Factors of New Product Development: A Review of the Empirical Literature. International Journal of Management Reviews, 4(1), 1–40.
Fowler, A. (1997). Striking a Balance. A Guide to enhancing the effectiveness of Non-governmental organisations in international development. Routledge.
Furr, N. en Dyer, J. (2014). The innovators method: Bringing the lean startup in your organisation. Harvard Business school Publishing.
Keeley, L. (2013) Ten Types of Innovation: The Discipline of Building Breakthroughs. Wiley.
King, N. en Anderson, N. (2002) Managing Innovation and Change: A Critical Guide for Organizations. Cengage.
Metselaar, E. Cozijnsen, A. van Delft, P. (2016) Van weerstand naar veranderbereidheid; Over willen, moeten en kunnen veranderen. Bricklayer Productions
Rao, J. en Weintraub, J. (2013) How Innovative Is Your Company’s Culture? Mit Sloan Management review VOL.54 NO. 3, 28-37
Tidd, J. en Bessant, J. (2014). Strategic Innovation Management. Wiley.
Talay, M. B., Calantone, R. J., & Voorhees, C. M. (2014). Coevolutionary dynamics of automotive competition: Product innovation, change, and marketplace survival. Journal of Product Innovation Management, 31(1), 61–78.
Verdonschot, S. G. M. (2009). Learning to innovate: a series of studies to explore and enable learning in innovation practices. Enschede: University of Twente. https://doi.org/10.3990/1.9789036528757
Volberda, H. Commandeur, H. Van Den Bosch, F. Heij,K. (2013) Sociale innovatie als aanjager van productiviteit en concurrentiekracht. M&O nummer 5. 5-25
Wu, C. H., Parker, S. K., & de Jong, J. P. J. (2014). Need for Cognition as an Antecedent of Individual Innovation Behavior. Journal of Management, 40(6), 1511–1534.
